Ο Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων κ. Άδωνις Γεωργιάδης και ο Γενικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), κ. Ελευθέριος Κιοσές, με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα Εμπορίου & Προστασίας του Καταναλωτή, κ. Σωτήρη Αναγνωστόπουλου, παραχώρησαν σήμερα συνέντευξη τύπου στην οποία παρουσιάστηκε η έρευνα του ΙΕΛΚΑ με θέμα: «Σύγκριση τιμών τυπικού καλαθιού σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα με άλλες χώρες του εξωτερικού».
Στην εισαγωγική του τοποθέτηση ο Υπουργός Ανάπτυξης & Επενδύσεων, κ. Άδωνις Γεωργιάδης επισήμανε:
«Καλά Χριστούγεννα και καλές γιορτές. Σήμερα είμαστε εδώ με τον Γενικό Γραμματέα τον κ. Αναγνωστόπουλο και τον γενικό διευθυντή του ΙΕΛΚΑ, κ. Κιοσέ να σας παρουσιάσουμε μία έρευνα της οποίας τα αποτελέσματα παρουσιάζουν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον.
Όπως ξέρετε, έχουμε κάνει μια προσπάθεια με το λεγόμενο «καλάθι του νοικοκυριού», που εισέρχεται αύριο στην 8η εβδομάδα εφαρμογής του. Δεν έχω τα στοιχεία για τις αυριανές τιμές για να μπορώ να σας πω αν έχουμε για 8η εβδομάδα μειώσεις τιμών, έχουμε όμως τα στοιχεία των επτά εβδομάδων, που είδαμε, όπως ξέρετε, μία αρκετά σημαντική μεσοσταθμική μείωση των τιμών των καλαθιών.
Ο ΙΕΛΚΑ είχε μια καλή ιδέα: να πάρουν τα στοιχεία των τιμών από το καλάθι του νοικοκυριού και να τα συγκρίνουν για τις αντίστοιχες κατηγορίες προϊόντων που συμπεριλαμβάνει το καλάθι με κάποιες από τις πιο μεγάλες ευρωπαϊκές αγορές.
Από την Ελλάδα πήρε στοιχεία από τα προϊόντα που υπάρχουν στο καλάθι, από το Σκλαβενίτη, από τον ΑΒ, από το My Market, από τον Μασούτη και από το Market In. Δηλαδή, μερικές από τις πολύ μεγάλες αλυσίδες που το σύνολό του τζίρου τους αντιπροσωπεύει το 90% περίπου του τζίρου του οργανωμένου λιανικού εμπορίου στις υπεραγορές στην Ελλάδα.
Αυτά τα συνέκριναν με προϊόντα με τη φτηνότερη τιμή ανά προϊόν της κάθε αντίστοιχης κατηγορίας:
-από το Ηνωμένο Βασίλειο χρησιμοποίησαν Morrisons, ASDA, Sainsbury’s, Coop, Ocado, TESCO,
–από την Ισπανία Carrefour, Marcadona, Caprabo, Condis, Dia, Eroski,
–από την Ιταλία CosiComodo, emiDrive, Pim Spesa, Agora, Everli, HeyConad, easyCoop
–από την Πορτογαλία continente, MiniPreco, Auchan
–και από τη Γαλλία monoprix plus, carrefour, super U, Auchan, Aldi.
Το Aldi είναι και γενικά το σούπερ μάρκετ που θεωρείται ότι έχει τις πιο χαμηλές τιμές.
Έχουμε λοιπόν 41 κατηγορίες και περιγραφές προϊόντων, έχουμε 5.000 διαφορετικές τιμοληψίες, το πεδίο της έρευνας ήταν η 8η Νοεμβρίου, δηλαδή μετά την πρώτη εβδομάδα εφαρμογής του καλαθιού, έως και την 8η Δεκεμβρίου έως και την 6η εβδομάδα εφαρμογής του καλαθιού. Τώρα έχουμε και λίγο χαμηλότερες τιμές σε ορισμένα γιατί δε συμπεριλαμβάνει την 7η εβδομάδα.
Και τα αποτελέσματα αυτά θα σας τα παρουσιάσουμε τώρα κυρίως διότι πολύ συχνά διαβάζω και ακούω στα ρεπορτάζ και στα δελτία ότι «η Ελλάδα παραμένει η ακριβότερη χώρα». Θέλουμε λοιπόν να δούμε κατά πόσον το καλάθι έχει αλλάξει αυτή την εικόνα».
Από την πλευρά του ο γενικός διευθυντής του ΙΕΛΚΑ, κ. Ελευθέριος Κιοσές τόνισε:
«Ευχαριστούμε πολύ και για την ευκαιρία σήμερα να παρουσιάσουμε τα αποτελέσματα της έρευνας και για την όλη συνεργασία που έχουμε με το Υπουργείο.
Με αφορμή και την λειτουργία του καλαθιού του νοικοκυριού αποφασίσαμε να επεκτείνουμε μια έρευνα που ήδη κάναμε. Η έρευνα των τιμών από το εξωτερικό είναι κάτι που το κάναμε εδώ και δέκα χρόνια περίπου με ένα τυπικό καλάθι περίπου είκοσι προϊόντων.
Αυτό που κάναμε διαφορετικό τώρα είναι ότι πλέον πήραμε το καλάθι του νοικοκυριού το οποίο διαμορφώθηκε από το Υπουργείο και πήγαμε να δούμε αυτό το καλάθι πως συγκρίνεται με τις υπόλοιπες χώρες που ανέφερε ο Υπουργός.
Οι τιμές είναι τιμές οι οποίες περιλαμβάνουν και προσφορές και εκπτώσεις σε όλες τις χώρες, περιλαμβάνουν και προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας σε όλες τις χώρες και είναι ένα πολύ μεγάλο δείγμα προϊόντων το οποίο είναι αρκετά αντιπροσωπευτικό των αποτελεσμάτων.
Πρακτικά, όπως θα δείτε, έχουμε σπάσει το καλάθι στα δύο, αυτά τα είκοσι προϊόντα που παρακολουθούμε εδώ και μια δεκαετία περίπου, όπου βλέπετε ότι η Ελλάδα πρακτικά είναι περίπου στα ίδια με την Ισπανία και την Πορτογαλία, χαμηλότερα αλλά πολύ κοντά και είναι αρκετά φθηνότερη από τις υπόλοιπες χώρες όπως είναι η Γαλλία, η Ιταλία και το Ηνωμένο Βασίλειο. Για το Ηνωμένο Βασίλειο είχε γίνει και μετατροπή προφανώς με την ισοτιμία από το αντίστοιχο νόμισμα.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, τα είκοσι αυτά προϊόντα τα οποία τα παρακολουθούμε εδώ και μια δεκαετία η Ελλάδα είναι φθηνότερη κατά 6% από την Ισπανία, 6% από την Πορτογαλία, 21% από το Ηνωμένο Βασίλειο, 18% από τη Γαλλία και 13% από την Ιταλία. Προφανώς ανά προϊόν υπάρχουν διακυμάνσεις και υπάρχουν προϊόντα που έχουν μεγαλύτερη τιμή ή χαμηλότερη τιμή, αλλά είναι το συνολικό αποτέλεσμα.
Τα αποτελέσματα διαφοροποιούνται όταν αφαιρέσουμε το ΦΠΑ, γιατί όλες αυτές οι χώρες έχουν τη βασική διαφοροποίηση ότι έχουν αρκετά χαμηλότερο συντελεστή ΦΠΑ για τα τρόφιμα. Ανάλογα με τη χώρα μπορεί να είναι 0%, 4%, 5%,5%, 6% το οποίο αλλάζει πολύ τα αποτελέσματα.
Σε αυτή την περίπτωση η Ελλάδα είναι φθηνότερη κατά 14% από την Ισπανία αν αφαιρέσουμε το ΦΠΑ, 6% παραμένει από την Πορτογαλία, 32% από το Ηνωμένο Βασίλειο, 27% από τη Γαλλία και 21% από την Ιταλία.
Αυτό που κάναμε στη συνέχεια είναι ότι πήραμε 21 και πλέον κατηγορίες προϊόντων, οι οποίες περιλαμβάνονται στο καλάθι του νοικοκυριού που διαμορφώθηκε το Νοέμβριο και αυτές τις κατηγορίες για πρώτη φορά τις ελέγξαμε πως συγκρίνονται με το εξωτερικό.
Και είναι κατηγορίες που περιλαμβάνουν προϊόντα όπως είναι οι πάνες, τα μωρομάντηλα, το βρεφικό γάλα, κυρίως δηλαδή αρκετά προϊόντα που δεν είναι τρόφιμα και τα προσθέσαμε σε αυτό το καλάθι και πλέον έχουμε ένα πολύ ευρύτερο καλάθι με 41 προϊόντα, 41 περιγραφές προϊόντων, οι οποίες μπορούν να συγκριθούν ανάμεσα στις διάφορες χώρες.
Η εικόνα δεν αλλάζει δραματικά με αυτές τις 21 κατηγορίες και από δω και πέρα θα αναφέρομαι πλέον στα συνολικά αποτελέσματα του καλαθιού, δηλαδή τα είκοσι προϊόντα που ήδη ελέγχουμε, μαζί με τα 21 προϊόντα που προσθέσαμε, άρα συνολικά πόσο είναι πλέον το καλάθι του νοικοκυριού του Υπουργείου σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες.
Και ο σκοπός είναι να δούμε αρχικά την επίδραση που είχε αμέσως το καλάθι, η λειτουργία του καλαθιού σε σχέση με τη σύγκριση με τις άλλες χώρες και μετά σε έξι μήνες που θα επαναλάβουμε την έρευνα να δούμε αν αυτό έχει αλλάξει και τι παραπάνω αποτελέσματα θα έχει προσφέρει η συγκεκριμένη πρωτοβουλία.
Οπότε να δούμε τα συνολικά αποτελέσματα του συγκεκριμένου καλαθιού. Όπως θα δείτε πλέον στην Ελλάδα είμαστε στο -1% με την Ισπανία, στο +1% ακριβότερη η Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο στο +8%, η Γαλλία στο +15% και η Ιταλία στο +5%.
Όταν αφαιρέσουμε το ΦΠΑ από την εξίσωση, γιατί πάλι το ΦΠΑ έχει πολύ μεγάλη επίδραση, γιατί πλέον έχουμε και τον υψηλό συντελεστή ΦΠΑ να έχει επίδραση, το 24% στην Ελλάδα το οποίο στις άλλες χώρες είναι ακόμα χαμηλό, είναι αρκετά χαμηλότερο στις άλλες χώρες, 19%-20% και τα λοιπά.
Τότε η Ελλάδα σε σχέση με την Ισπανία είναι κατά 6% φθηνότερη, είναι κατά 4% φθηνότερη από την Πορτογαλία, το Ηνωμένο Βασίλειο είναι 17% ακριβότερο, η Γαλλία 24% ακριβότερη και η Ιταλία 17% ακριβότερη.
Οπότε σύμφωνα με αυτά τα αποτελέσματα προκύπτει ότι από την αρχή λειτουργίας του καλαθιού πλέον μας φέρνει σε μια αρκετά ανταγωνιστική θέση σαν χώρα η συγκεκριμένη σύγκριση. Προφανώς υπάρχει πεδίο βελτίωσης, σίγουρα η εξίσωση αυτή δεν περιλαμβάνει την αγοραστική δύναμη του νοικοκυριού, δεν είναι ο σκοπός της έρευνας να συγκρίνουμε την αγοραστική δύναμη του νοικοκυριού, είναι να δούμε τις τιμές ραφιού ανάμεσα στις χώρες και πως διαμορφώνεται.
Άλλωστε υπάρχουν πάρα πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν αυτές τις τιμές. Ενδεικτικά αναφέρω μερικούς παράγοντες, η δυναμικότητα της κάθε χώρας, ο πληθυσμός της, το μέγεθος της αγοράς, η απόσταση από τα βιομηχανικά κέντρα της Ευρώπης, είναι πολύ διαφορετικό ένα φορτηγό αν ταξιδεύει από τη Γερμανία στη Γαλλία και είναι πολύ διαφορετικό όταν ένα φορτηγό ταξιδεύει από τη Γερμανία στην Ελλάδα.
Επίσης είναι αρκετοί άλλοι παράγοντες που επηρεάζουν τις τιμές, όπως είναι η γεωγραφία της χώρας, είμαστε μία χώρα με βουνά, νησιά, τα οποία επιβαρύνουν τα κόστη. Το κόστος της ενέργειας του τελευταίου διαστήματος επίσης είναι κάτι που πρέπει να δούμε πως επηρεάζει τις τιμές και αυτό επηρεάζει αρκετά αυτή την κατάσταση.
Και κάτι ακόμα τέλος που επηρεάζει πολύ εντέλει τις τιμές είναι οι καταναλωτικές συνήθειες. Ανάλογα το πώς αγοράζει ο κάθε καταναλωτής, αυτό επηρεάζει τις τιμές. Για παράδειγμα στην Ελλάδα έχουμε μάθει να αγοράζουμε τα φρέσκα προϊόντα και ειδικά τυριά και αλλαντικά στα σερβιριζόμενα τμήματα, που πάει να πει ότι πληρώνουμε και την εξυπηρέτηση. Σε άλλες χώρες αυτό δεν είναι η νόρμα, η νόρμα είναι ότι τα αγοράζουν από το ράφι, που είναι αρκετά φθηνότερα.
Αντίστοιχα για τα φρέσκα προϊόντα στα οποία είμαστε πολύ ανταγωνιστικοί, στα φρούτα και στα λαχανικά, στην Ελλάδα έχουμε μάθει να παίρνουμε χύμα προϊόντα, σε άλλες χώρες αγοράζουν συσκευασμένο το οποίο επιβαρύνει σαφώς το κόστος.
Συνολικά τα αποτελέσματα τα κρίνουμε θετικά, είμαστε σε μία αρκετά καλή κατάσταση, σίγουρα υπάρχει περιθώριο βελτίωσης και θα είμαστε εδώ να το ελέγξουμε».
Ερωτήσεις – απαντήσεις
Ακολούθησε ο εξής διάλογος με τους δημοσιογράφους:
Άδωνις Γεωργιάδης:
«Πριν τις ερωτήσεις σας, να τονίσω ότι η έρευνα θα συνεχιστεί. Όσο διαρκεί το καλάθι του νοικοκυριού θα συνεχιστεί όχι μόνο στο εξάμηνο αλλά θα έλεγα στο τρίμηνο, να δούμε την επίπτωση με τις άλλες χώρες, γιατί αυτό θα είναι πιο εύκολο να μας δώσει κι εμάς εργαλεία για να λαμβάνουμε πολιτικές αποφάσεις.
Και θέλω σε αυτό να προσθέσω ότι σε αυτή την καλή εικόνα πολύ διαφορετική από όσες εικόνες παρουσιάσαν στα μέσα μαζικής επικοινωνίας τα οποία χρησιμοποιούν καμιά φορά περιπτωσιολογικά ορισμένα προϊόντα. Διάβαζα ας πούμε σε ένα site ότι οι τάδε πίτες κατεψυγμένες από την Ελλάδα, στην Ελλάδα τόσο, στο Ηνωμένο Βασίλειο φτηνότερα. Άρα, «μας κλέβουν στην Ελλάδα».
Δεν είναι έτσι, η εμπορική πολιτική μίας εταιρείας, η προσπάθεια διείσδυσής της σε μια ξένη αγορά, η αγορά μεγάλων ποσοτήτων από ένα σούπερ μάρκετ, μπορεί να επηρεάσει καθοριστικά την τελική τιμή του προϊόντος στο ράφι, όμως εδώ έχουμε μια έρευνα απολύτως σταθμισμένη, επιστημονικά έγκυρη που αποδίδει πραγματικά τι συμβαίνει.
Τώρα αν σε αυτό προσθέσετε ότι το Φεβρουάριο θα μπει και η οικονομική ενίσχυση του 10% των όποιων αγορών μας σε τέτοια προϊόντα και για έξι μήνες από το κράτος, αυτό αντιλαμβάνεστε ότι αλλάζει επί τα βελτίω πάρα πολύ τη σχετική εικόνα.
Η μάχη ασφαλώς για το καλάθι του νοικοκυριού και τη δυνατότητα να προσφέρουμε στους πολίτες μας φτηνότερες τιμές συνεχίζεται και θα συνεχιστεί ακάθεκτη.
Η κάρτα αγορών που ψηφίζουμε στη Βουλή δεν είναι λόγος να ατονήσουμε την προσπάθεια για το καλάθι, είναι λόγος να ενισχύσουμε την προσπάθεια για το καλάθι και να μπορούμε να φτάνουμε σε ένα συνολικό σημείο τιμών όπου η ακρίβεια που είναι και το υπ΄ αριθμόν ένα πρόβλημα των συμπολιτών μας σήμερα θα έχει σε κάποιο βαθμό, δε θέλω να ισχυριστώ σε απόλυτο, αλλά σε κάποιο βαθμό αντιμετωπισθεί.
Πάντως σε κάθε περίπτωση χαιρετίζω τη σχετική έρευνα του ΙΕΛΚΑ, τα συμπεράσματά τους νομίζω είναι προφανή, η Ελλάδα παραμένει ανταγωνιστική. Δεν είναι η εικόνα αυτή που καμιά φορά δημιουργείται ότι είμαστε η ακριβότερη χώρα στην οποία η αισχροκέρδεια κυριαρχεί. Δεν είναι αυτή η πραγματικότητα».
Δημοσιογράφος:
«Σε συνάρτηση με αυτό που είπατε και με την έρευνα φυσικά, επειδή έχουμε αυτό το μέτρο το οποίο είναι να ψηφιστεί και θα διαρκέσει για έξι μήνες, πρώτα απ΄ όλα αν φοβάστε ότι αυτό θα τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό. Και δεύτερον αν υπάρχουν τα ερωτήματα να αντιμετωπίσετε πιθανότατα μία προσπάθεια κάποιων εταιρειών να ανεβάσουν τις τιμές».
Άδωνις Γεωργιάδης:
«Κατ΄ αρχάς η διάταξη για το περιθώριο του κέρδους παραμένει σε ισχύ, άρα δεν μπορεί κάποιος να πάει να αυξήσει τις τιμές απλώς και μόνο γιατί υπάρχει η κάρτα αγορών.
Δεύτερον, την κάρτα αγορών την οποία τη σκεφτήκαμε και την υποστήριξα πάρα πολύ σε ενδοκυβερνητικό επίπεδο, πιστεύω ότι θα πρέπει να την αξιοποιήσουμε για καλύτερες τιμές στο καλάθι. Ο λόγος είναι ότι τώρα πια η κάρτα αγορών θα βοηθήσει την κατανάλωση, αυτό είναι που λέτε εσείς αν θα τροφοδοτήσει τον πληθωρισμό.
Ένα από τα μεγάλα αντεπιχειρήματα των αλυσίδων στη μάχη που δίνουμε ήταν ότι λόγω του πληθωρισμού έχει αρχίσει να μειώνεται η κατανάλωση και άρα αυτό μειώνει τα περιθώριά τους να κάνουν καλύτερες τιμές στο καλάθι.
Η κάρτα αγορών έρχεται να απαντήσει σε αυτό, θα βοηθήσει την κατανάλωση, άρα, αίρει αυτό το επιχείρημα και άρα, δημιουργεί το περιθώριο να πάμε στο καλάθι ακόμα φθηνότερα. Άρα, ως προς το καλάθι θα πάμε καλύτερα.
Ότι γενικά θα υπάρξουν αυξήσεις τιμών, μη λέμε πράγματα που δεν ισχύουν, ο πληθωρισμός τρέχει με περίπου 8,5% σε ετήσια βάση το μήνα Νοέμβριο, θα δούμε το μήνα Δεκέμβριο. Είναι 10% σε όλη την Ευρωζώνη, άρα είναι προφανές εφόσον έχεις πληθωρισμό οι τιμές αυξάνονται, άλλωστε, αν δεν αυξάνονται οι τιμές δεν έχεις πληθωρισμό».
Δημοσιογράφος:
«Θα ήθελα να ρωτήσω το εξής, είπατε ότι υπάρχει η διάταξη για το περιθώριο κέρδους το οποίο ουσιαστικά περιορίζει τους λιανεμπόρους να προβούν σε αυξήσεις. Υπάρχει η δυναμική εάν θέλετε του ελεγκτικού μηχανισμού για να μπορέσει να είναι σε όλα τα σημεία ταυτόχρονα και να ελέγχει πιθανές ανατιμήσεις;»
Άδωνις Γεωργιάδης:
«Σε όλα τα σημεία ταυτόχρονα δεν μπορεί να είναι καμία ελεγκτική υπηρεσία, είναι μόνον ο Θεός. Δεν ξέρω κάποιον άλλον που να μπορεί να είναι ταυτόχρονα σε όλα τα σημεία, έτσι; Για να είμαστε ειλικρινείς.
Η τεχνολογία όμως μας βοηθάει και να σας πω που, γιατί εμείς δεν το έχουμε ακόμα εξηγήσει. Προχθές την Παρασκευή βάλαμε πολλά πρόστιμα σε πέντε αλυσίδες, σε οχτώ βενζινάδικα και λοιπά.
Αυτά τα πρόστιμα επιβλήθηκαν αφού ο ελεγκτικός μηχανισμός είχε κάνει τους ελέγχους, είχε στείλει τη σχετική έκθεση ελέγχου, είχε στείλει η εταιρεία τις εξηγήσεις της, έγινε όλη η προβλεπόμενη διαδικασία.
Τώρα, πως τους «τσιμπάμε»; Γιατί αυτό ρωτάτε. Δεν πρόκειται να έχουμε ποτέ ελεγκτές για να μπαίνουν σε κάθε κατάστημα και σε κάθε αλυσίδα, αλλά δεν χρειάζεται κιόλας διότι πια όλες οι τιμές αναρτώνται σε ηλεκτρονική πλατφόρμα.
Αν λοιπόν ένα σούπερ μάρκετ, να το πω λίγο λαϊκά, απλά, σε ένα προϊόν έχει εμφανώς μεγαλύτερη τιμή από ότι τα άλλα σούπερ μάρκετ και είναι η ίδια επωνυμία, η ίδια συσκευασία, το ίδιο βάρος, αυτό στην οθόνη τη δική μας κοκκινίζει. Μόλις κοκκινίζει ο ελεγκτής ξέρει που να πάει να ελέγξει. Δεν πάει γενικώς σε όλες τις αλυσίδες ούτε σε όλα τα προϊόντα, πάει εκεί που έχει κοκκινίσει.
Και τους λέει: «αυτή η φέτα, για παράδειγμα, σε άλλα σούπερ μάρκετ κάνει λιγότερο και σε εσάς περισσότερο. Γιατί κάνει περισσότερο;» Τότε δίνει το σούπερ μάρκετ τα τιμολόγια αγοράς, βλέπουμε την τιμή στο ράφι, γίνεται η σύγκριση με το περιθώριο κέρδους και αν έχει παραβιάσει το περιθώριο, επιβάλλεται το πρόστιμο.
Άρα, το ηλεκτρονικό σύστημα μας επιτρέπει να είμαστε παντού, όχι οι ελεγκτές. Μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος, σας διαβεβαιώ, δεν μπορεί να ξεφύγει κανένας. Διότι αυτομάτως κοκκινίζει η οθόνη».
Δημοσιογράφος:
«Το δεύτερο ερώτημα έχει να κάνει με το ΦΠΑ. Είδαμε πως αλλάζει η εικόνα όταν μπαίνει στην εξίσωση και ο ΦΠΑ. Θα δούμε κάτι προς αυτή την κατεύθυνση; Υπάρχει κάποια συζήτηση για μείωση του ΦΠΑ τουλάχιστον στο κομμάτι των σούπερ μάρκετ;»
Άδωνις Γεωργιάδης:
«Η χώρα μας δυστυχώς έχει κληρονομήσει από την περίοδο ΣΥΡΙΖΑ αυξημένο ΦΠΑ. Τονίζω ότι ήταν από την περίοδο ΣΥΡΙΖΑ γιατί ακούω τώρα από τους πολιτικούς αντιπάλους να ζητούν διαρκώς μείωση του ΦΠΑ ενώ είναι αυτοί που αυξήσανε το ΦΠΑ – αυτό είναι υποκριτικό.
Όπως ξέρετε, ένας φόρος και μάλιστα τέτοιος εύκολα αυξάνεται δημοσιονομικά, όχι πολιτικά, πολύ δύσκολα μειώνεται δημοσιονομικά, όχι πολιτικά. Είναι αντίστροφα.
Για ποιο λόγο; Διότι η επίπτωση στα δημοσιονομικά του κράτους είναι μεγάλη. Στη φάση που είμαστε το Eurogroup, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και όλοι οι θεσμοί ενθαρρύνουν τα κράτη να λαμβάνουν στοχευμένα μέτρα και όχι γενικά. Για ποιο λόγο; Για αυτό που είπε πριν ο συνάδελφός σας, για το φόβο του πληθωρισμού.
Η κάρτα αγορών, το 10% δηλαδή με τα συγκεκριμένα εισοδηματικά κριτήρια που δίνουμε έρχεται να απαντήσει στο ερώτημα για το ΦΠΑ. Γιατί αυτή η διαφορά που βλέπετε εδώ μεταξύ των τιμών χωρίς ΦΠΑ και μετά ΦΠΑ υπερκαλύπτεται με το 10% της κάρτας αγορών. Απλώς υπερκαλύπτεται στοχευμένα στους ανθρώπους που πράγματι έχουν ανάγκη.
Άρα έχουμε ήδη απαντήσει σε αυτό».
Δημοσιογράφος:
«Κύριε Κιοσέ, θέλω να ρωτήσω γιατί δεν βάζετε και άλλες χώρες όπως είναι οι γειτονικές σαν τη Βουλγαρία στην έρευνα, αν υπάρχουν στοιχεία για τα ίδια προϊόντα επώνυμα πολυεθνικών στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και για ποιον λόγο δεν κάνατε τη σύγκριση με βάση την αγοραστική δύναμη και το διαθέσιμο εισόδημα; Και τι βάρος έχουν τα προϊόντα οποιουδήποτε καλαθιού στο μέσο καταναλωτή;»
Ελευθέριος Κιοσές:
«Λοιπόν, για τις άλλες χώρες είναι καθαρά θέμα προσβασιμότητας στοιχείων. Όσο βρίσκουμε πρόσβαση στα στοιχεία αυξάνουμε τις χώρες. Είχαμε ξεκινήσει με 3 χώρες έχουμε φτάσει στις 6. Όσο βρίσκουμε, αποκτάμε πρόσβαση σε στοιχεία που να είναι αξιόπιστα.
Δημοσιογράφος:
«Στη Βουλγαρία ας πούμε έχει παρουσία ένας λιανέμπορος που έχει παρουσία και στην Ελλάδα..»
Ελευθέριος Κιοσές:
«Δεν αρκεί όμως μια, θέλουμε παραπάνω από μια αλυσίδα για να μπορούμε να κάνουμε σύγκριση. Θέλουμε παραπάνω για να έχουμε πρόσβαση να πάρουμε τις τιμές».
Δημοσιογράφος:
«Έχετε κάνει σύγκριση σε απόλυτα συγκρίσιμα προϊόντα, κατά βάση πολυεθνικών δηλαδή;»
Ελευθέριος Κιοσές:
«Ναι, είναι κάποια συγκρίσιμα. Δηλαδή αν πούμε ότι έχουμε 5000 κωδικούς, περίπου οι 1000 θεωρώ είναι περίπου οι ίδιοι ανάμεσα στις χώρες. Οι υπόλοιποι όμως προφανώς δεν είναι ίδιοι, είναι σαφές ότι ειδικά στα φρέσκα προϊόντα και ειδικότερα όταν πάμε σε προϊόντα ψυγείου υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση στο κωδικολόγιο οπότε δεν είναι εφικτό να συγκρίνουμε όμοια προϊόντα».
Άδωνις Γεωργιάδης:
«Ξέρετε, επειδή και εγώ προσπάθησα να κάνω αυτή τη σύγκριση από τις δικές μας υπηρεσίες και έχουμε και μια κουβέντα με τον Σωτήρη Αναγνωστόπουλο, δεν είναι τόσο εύκολη αυτή η σύγκριση όσο νομίζετε. Οι πολυεθνικές όπως εμείς έχουμε συμφέρον να καταλάβουμε πως πουλάνε στην κάθε χώρα και αυτές έχουν συμφέρον να κρύψουν το τι πουλάνε στην κάθε χώρα.
Τι κάνουν λοιπόν; Αλλάζουν επωνυμίες, αλλάζουν συσκευασίες, αλλάζουν περιεκτικότητες έτσι ώστε τελικά όταν πας να κάνεις σύγκριση να μην γίνεται σύγκριση γιατί είναι διαφορετικό. Και όταν πας να τους ρωτήσεις γιατί πουλάς τόσο στη Γερμανία και τόσο στην Ελλάδα σου λέει «δεν είναι το ίδιο, είναι διαφορετικό».
Άρα, θέλει πολύ πιο δύσκολη προσπάθεια από τα κράτη για να κάνουμε αυτού του τύπου τη σύγκριση στο βαθμό που λέτε. Και οι μόνοι που έχουν τα στοιχεία που είναι η Nielsen τα έχει με απόρρητο συμβόλαιο και απαγορεύεται να τα διαρρέει».
Δημοσιογράφος:
«Με αναγωγή».
Άδωνις Γεωργιάδης:
«Αυτό που βλέπετε εδώ τώρα είναι με αναγωγή. Με αναγωγή είμαστε φτηνότεροι».
Δημοσιογράφος:
«Από την αναγωγή των 1000 προϊόντων;»
Ελευθέριος Κιοσές:
«Δεν το έχουμε κάνει, θα ήταν πολύ πολύπλοκη και πάλι δεν θα έχεις όλες τις χώρες γιατί μπορεί στις τρεις χώρες να υπάρχει ο ίδιος κωδικός και στις άλλες τρεις να μην υπάρχει. Θέλει πολύ μεγάλη ανάλυση για να βγάλουμε κάτι το οποίο να είναι αξιοποιήσιμο».
Δημοσιογράφος:
«Και το τελευταίο είναι για την αγοραστική δύναμη και τι επίδραση έχει».
Ελευθέριος Κιοσές:
«Αυτό είναι μια εντελώς διαφορετική ανάλυση. Είναι κάτι που δεν το έχουμε κάνει ποτέ γιατί ακριβώς δεν αφορά τις τιμές ραφιού, αφορά την αγοραστική δύναμη και το τι σημαίνουν οι τιμές για το κοινό. Η μόνη επίδραση που έχουν οι μισθοί είναι στο μισθολογικό κόστος, το οποίο είναι εντελώς διαφορετικό όμως από την αγοραστική δύναμη. Δεν το βάζουμε αυτό στην εξίσωση, ποτέ δεν το έχουμε βάλει. Και θεωρώ επίσης ότι αν το βάλουμε θα πρέπει να το κάνουμε με πολύ συγκεκριμένη ανάλυση η οποία είναι πολύ δύσκολη. Γιατί δεν είναι μόνο τι μισθό παίρνουμε, είναι τι άλλες δαπάνες έχει η κάθε χώρα. Τι σημαίνει το ενοίκιο στην κάθε χώρα, τι ποσοστό επί της δαπάνης είναι τα προϊόντα αυτά…»
Δημοσιογράφος:
«Φυσικά, υπάρχει μέσω στατιστικών υπηρεσιών».
Ελευθέριος Κιοσές:
«Και αυτό όμως θα βγάλει κάτι εντελώς διαφορετικό από αυτό που είναι ο σκοπός μας. Ο σκοπός μας είναι να δούμε οι τιμές που καταλήγουν στο ράφι με όλα τα κόστη πως είναι σε άλλες χώρες».
Άδωνις Γεωργιάδης:
«Ένα λεπτό. Εδώ συζητάμε τώρα αν υπάρχει στην Ελλάδα αισχροκέρδεια, δεν λέμε ότι τα περνάμε καλά. Αυτό που λες εσύ είναι αν περνάμε καλά. Άλλη κουβέντα. Άλλος θα πει «περνάμε καλά», άλλος θα πει «δεν περνάμε καλά».
Η έρευνα έχει ως στόχο να δείξει εάν στην Ελλάδα στο ράφι αντιμετωπίζουμε οργανωμένη αισχροκέρδεια. Αν αντιμετωπίζαμε οργανωμένη αισχροκέρδεια θα είχαμε ακριβότερες τιμές από τους άλλους. Εμείς εδώ έχουμε φτηνότερες τιμές από τους άλλους.
Άρα, δεν αντιμετωπίζουμε οργανωμένη, δεν λέω κατά περίπτωση, αισχροκέρδεια. Αυτή είναι η χρήση αυτού του τύπου της έρευνας. Το άλλο είναι πιο πολιτικό κομμάτι, δεν αφορά το ΙΕΛΚΑ προφανώς, αλλά το διαθέσιμο εισόδημα είναι ένας πολύ πιο σύνθετος δείκτης που δεν τον πιάνει και τόσο πολύ η στατιστική, διαφωνώ.
Πόσο μαύρο χρήμα η κάθε χώρα, ξέρουμε; Μπορούμε να το μετρήσουμε; Όχι. Άρα, άστο το στατικό δείγμα γιατί εδώ τώρα μπλέκουμε σε πολύ μεγάλη συζήτηση».
Σωτήρης Αναγνωστόπουλος:
«Και μπορούμε ίσως και να προσθέσουμε κάτι σε αυτό, ότι η αγοραστική δύναμη που έχει κάθε κράτος, κάθε πολίτης σε κάθε κράτος δεν είναι ευθέως ανάλογη με το κόστος των προϊόντων. Είναι συνήθως πιο ανάλογο με το κόστος των παρεχόμενων εγχωρίως υπηρεσιών και όχι με των προϊόντων. Διότι αν υποθέσουμε, για παράδειγμα, ότι σε μια χώρα έχουμε τριπλάσιο μισθό από ότι σε μια άλλη, προφανώς τα προϊόντα σε αυτή τη χώρα δεν μπορούν να κοστίζουν τρεις φορές περισσότερο. Γιατί; Γιατί τα αγαθά αυτά είναι διεθνώς εμπορεύσιμα. Τι σημαίνει αυτό; Ότι κάποιος ο οποίος μπορεί να πουλάει κάπου τρεις φορές ακριβότερα το προϊόν που πουλάει στην Ελλάδα θα πάει να το πουλήσει εκεί και όχι εδώ. Άρα, αυτό προφανώς καταλαβαίνετε ότι δεν έχει νόημα.
Για διεθνώς εμπορεύσιμα αγαθά οι τιμές είναι παραπλήσιες και εξαρτώνται από τους παράγοντες που σωστά έθεσε το ΙΕΛΚΑ. Αυτό που λέτε αναφέρεται στις εγχωρίως καταναλισκόμενες υπηρεσίες».
Άδωνις Γεωργιάδης:
«Η έρευνα, επαναλαμβάνω, του ΙΕΛΚΑ μας ενδιαφέρει για να καταλάβουμε ότι είμαστε αντιμέτωποι με ένα οργανωμένο κύμα αισχροκέρδειας; Εγώ δέχομαι ότι η πλειοψηφία των συμπολιτών μας πιστεύει ότι στην Ελλάδα μας κλέβουν. Αυτό πιστεύει. Αν ρωτήσεις 10 Έλληνες οι 6 θα πουν «μας κλέβουν», γιατί; Γιατί έτσι πιστεύουν. Για ποιο λόγο το πιστεύουν αυτό; Γιατί στεναχωριούνται που βλέπουν αυξημένες τιμές στο ράφι. Αυτή είναι η σωστή απάντηση.
Ωραία, εμείς πάμε τώρα να δούμε, πράγματι μας κλέβουν στην Ελλάδα; Εάν εδώ τα στοιχεία λέγανε ότι είμαστε ακριβότεροι από τις χώρες αυτές, θα έλεγα παιδιά να το κοιτάξουμε. Παρόλο που θα δικαιολογείτο για σειρά λόγων η Ελλάδα να είναι από κάποιες χώρες λίγο ακριβότερη, γιατί είμαστε μια μικρότερη αγορά, άρα με μικρότερη δυνατότητα διαπραγμάτευσης τιμών, και σε γεωγραφική τοποθεσία μακρύτερα από ότι τις παραγωγικές μονάδες των μεγάλων βιομηχανιών. Άρα, με αυξημένο μεταφορικό κόστος.
Δεν θα ήταν τελείως παράλογο σε κάποια προϊόντα να είμαστε λίγο ακριβότεροι για να είμαστε τώρα εμπορικά απολύτως δίκαιοι. Παρά ταύτα βλέπετε ότι εδώ παραμένουμε φτηνότεροι συνυπολογίζοντας ακόμα και το φόρο προστιθέμενης αξίας που είναι αναλογικά μεγαλύτερος στην Ελλάδα».
Δημοσιογράφος:
«Επειδή έχετε τη διάταξη που προβλέπει όταν το πρόστιμο είναι πάνω από 50.000 ευρώ να δημοσιοποιείται το όνομα, υπάρχει σκέψη να το κατεβάσετε στα 1000 ευρώ για να γλιτώσουμε αυτή την ταλαιπωρία;
Και το δεύτερο ερώτημα, επειδή τα μηνύματα δεν είναι τόσο ενθαρρυντικά για εμάς τους καταναλωτές και όλοι προετοιμάζονται ότι από το νέο έτος επειδή έχουμε εξαντληθεί οικονομικά θα αγοράζουμε ελάχιστα προϊόντα και οι όγκοι θα πέσουν.
Και το πολιτικό ερώτημα είναι τι θα κάνει το Υπουργείο Ανάπτυξης, για να μην το γενικεύσω, όταν δει ότι η κατανάλωση, οι όγκοι πωλήσεων στο εξάμηνο όπου θα γίνουν εκλογές θα πέφτει 3% και 4%; Έχετε άλλα “πυρομαχικά” για να μας στηρίξετε;»
Άδωνις Γεωργιάδης:
«Από την πρώτη μέρα που έλαβα αυτή τη θέση, όταν ξεκίνησε η πρώτη κρίση του Covid, άκουγα διάφορες δυσοίωνες προβλέψεις. Η ανεργία σε λίγο καιρό θα πάει 25%, μου λέγατε και εσείς, τώρα είναι στο 11%. Χιλιάδες επιχειρήσεις θα κλείσουν, περισσότερες χιλιάδες άνοιξαν. Ο τουρισμός δεν θα πάει καλά, έσκισε. Ποιος θα έρθει να επενδύσει σε αυτή την ενεργειακή κρίση; Έγινε ρεκόρ όλων των εποχών.
Τώρα για την κατανάλωση. Η κατανάλωση έχει πράγματι μια κάμψη, όχι όμως αυτή που λέμε. Και επαναλαμβάνω, ένας από τους λόγους που χρησιμοποιούμε την κάρτα αγορών είναι για να ενισχύσουμε την κατανάλωση. Γιατί δίνοντας 650 εκατομμύρια στους καταναλωτές για να ξοδέψουν στα καταστήματα αυτό δεν θα αυξήσει την κατανάλωση κατά 650 εκατομμύρια; Προφανώς.
Οπότε και το θέμα της κατανάλωσης το αντιμετωπίζουμε με την κάρτα. Άρα με την κάρτα ενισχύουμε την κατανάλωση, με το καλάθι του νοικοκυριού χτυπάμε την ακρίβεια. Και τα δύο μέτρα μαζί είναι σαν τα δυο χέρια ενός σώματος, λειτουργούν συνδυαστικά και αθροιστικά για να περάσουμε τον κάβο του πληθωρισμού του χειμώνα 2022-2023.
Είμαστε ήδη στο μέσο σχεδόν του χειμώνα πια, τελειώνει ο Δεκέμβριος. Αν σκεφτείτε όλες τις προβλέψεις που είχαμε το Σεπτέμβριο με το πως έχουμε περάσει τώρα το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο, είμαστε καλύτερα από αυτό που περιμέναμε ή χειρότερα; Εγώ λέω καλύτερα.
Λοιπόν, άρα με την ίδια τακτική επαναλαμβάνω για να το ξέρουν ότι εμείς θα συνεχίσουμε να πιέζουμε πάρα πολύ τις αλυσίδες μέσω του μηχανισμού που έχουμε φτιάξει για να επιβραβεύουμε τις αλυσίδες που κάνουν τις καλύτερες τιμές και να δείχνουμε τις αλυσίδες που κάνουν υψηλότερες τιμές.
Ως προς τη διάταξη τώρα για να μην το αποφύγω, το όριο των 50.000 δεν είναι δικό μας όριο. Δεν είναι όριο που εμείς σκεφτήκαμε να βάλουμε. Είναι ένα όριο που υπάρχει σε ευρωπαϊκή οδηγία. Άρα ακολουθούμε αυτό το οποίο είμαστε υποχρεωμένοι να ακολουθήσουμε, άρα το 50.000 είναι συγκεκριμένο όριο.
Και ο λόγος που έχει μπει δεν είναι για να προστατεύει τον κλέφτη, είναι για να προστατεύει από ενδεχόμενο λάθος την εμπορική ζημία που μπορεί να πάθει μια επιχείρηση.
Φαντάσου τώρα να κατηγορήσεις μια αλυσίδα πολύ μεγάλη που κάνει 2 δισεκατομμύρια τζίρο, να της βάλει ένα πρόστιμο στη φέτα 3.000 ευρώ που μπορεί να έγινε λάθος ανθρώπινο εκεί, να παίζεις στα κανάλια 7 μέρες την αλυσίδα που έφαγε το πρόστιμο των 3.000 ευρώ και να υποστεί αυτή η αλυσίδα εμπορική ζημία εκατομμυρίων. Τους υπαλλήλους που θα χάσουν τη δουλειά τους ποιος θα τους πληρώσει; Άρα, δεν είναι έτσι.
Η ευρωπαϊκή οδηγία έχει σταθμίσει και τι λέει; Βάζω το όριο των 50.000 για ποιο λόγο; Για να είμαι βέβαιος ότι εκεί υπάρχει κάποια σοβαρή παράβαση. Για αυτό μπήκε αυτό το 50.000.
Το 50.000 τώρα πρόστιμο για μια αλυσίδα που κάνει 2 ή 3 δισεκατομμύρια σημαίνει ότι κάνει σε αρκετούς κωδικούς την παραβίαση».
Δημοσιογράφος:
«Πώς δημιουργήθηκε αυτός ο μύθος τελικά Υπουργέ για το θέμα των τιμών του σούπερ μάρκετ στην Ελλάδα; Και κυρίως μετά από την κρίση…»
Άδωνις Γεωργιάδης:
«Πρώτα από όλα εδώ η σύγκριση που βλέπετε σήμερα είναι στο καλάθι. Εγώ δεν θέλω να κοροϊδέψω κανέναν. Η σύγκριση είναι στο καλάθι, στο καλάθι έχουμε κάνει πολύ μεγάλη πρόοδο. Έχουμε πάει -12,4% σε 7 εβδομάδες που συγκρίνει εδώ. Άρα, βάλτε στις τιμές αυτές +12,4% μεσοσταθμικά για να πάτε, τα νούμερα αλλάζουν δεν είναι ακριβώς τα ίδια.
Δεύτερον, εγώ θα επιμείνω εδώ, η εικόνα που έχει καλλιεργηθεί στην κοινή γνώμη ότι ο κυριότερος λόγος ακρίβειας είναι η αισχροκέρδεια είναι λανθασμένη και άδικη. Δεν είναι η πραγματική εικόνα.
Επαναλαμβάνω, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν περιπτώσεις αισχροκέρδειας, προφανώς υπάρχουν. Αλλά ο λόγος της αυξήσεως των τιμών εν γένει δεν είναι η αισχροκέρδεια. Είναι η αύξηση του πληθωρισμού.
Τώρα, το πως αυξήθηκε ο πληθωρισμός και το γιατί μπορούμε να συζητήσουμε πολλούς λόγους και την πανδημία και την διατάραξη της εφοδιαστικής αλυσίδας και προφανώς τον πόλεμο του Πούτιν στην Ουκρανία και τα μέτρα Covid στην Κίνα που έχουν αυξήσει τα μεταφορικά.
Υπάρχουν διάφοροι συνδυαστικοί λόγοι που οδήγησαν στη μεγαλύτερη πληθωριστική κρίση από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά δεν είναι η αισχροκέρδεια».
Δημοσιογράφος:
«Ναι αλλά αυτή η αίσθηση υπήρχε όταν υπήρχε αποπληθωρισμός στη χώρα, δηλαδή και το ’18 και το ’19 υπήρχε η αίσθηση ότι οι τιμές στο σούπερ μάρκετ είναι ακριβότερες από ότι είναι στη Γερμανία».
Άδωνις Γεωργιάδης:
«Το 2018, 2019 είχε αρχίσει και η αύξηση του ΦΠΑ επί ΣΥΡΙΖΑ και αυτό σίγουρα επηρέασε το perception του κόσμου.
Ευχαριστούμε πάρα πολύ. Καλά Χριστούγεννα».
Επισυνάπτεται φωτογραφικό υλικό
Comments are closed.