Ως ιστορικό στέλεχος της ανανεωτικής Αριστεράς στη Θεσσαλονίκη, πώς σας φάνηκε το συλλαλητήριο; Θεωρείτε ότι ο κόσμος της Βόρειας Ελλάδας επιθυμεί συμβιβασμό με την ΠΓΔΜ;
Μια υπεύθυνη κυβέρνηση πρέπει να αφουγκράζεται προσεκτικά τις λαϊκές αντιδράσεις. Δεν πρέπει όμως ούτε να κρύβεται πίσω από αυτές ούτε να τις συκοφαντεί, εάν δεν της αρέσουν. Στο πρόσφατο συλλαλητήριο της Θεσσαλονίκης πρέπει να διακρίνουμε τρία ενδιαφέροντα στοιχεία. Πρώτον, τη μαζική συμμετοχή πολιτών που θέλησαν να εκφράσουν μια δικαιολογημένη -στη βάση όσων ακούν διαχρονικά για το θέμα- ανησυχία. Δεύτερον, την προσπάθεια ακραίων εθνικιστικών κύκλων να χειραγωγήσουν αυτή την ανησυχία. Τρίτο και σπουδαιότερο, κατά τη γνώμη μου, την επιτυχή προσπάθεια μιας εσωκομματικής πτέρυγας της ΝΔ να αξιοποιήσει το συλλαλητήριο για να δεσμεύσει την ηγεσία της σε ακραία πολιτική επί του θέματος και, μέσω αυτής, σε μια συνολικότερη δεξιά μετατόπιση. Αποψή μου είναι ότι το τελευταίο θα μείνει ως το σημαντικότερο αποτέλεσμα του συλλαλητηρίου· και, βεβαίως, δεν είναι μικρό, αφού, απ’ ό,τι φαίνεται, θα επηρεάσει σημαντικά την όλη διάταξη των πολιτικών δυνάμεων, τις δυνατότητες συμμαχιών και συνολικά την τροπή που θα πάρουν οι πολιτικές εξελίξεις στη χώρα.
Σας προβληματίζει το ενδεχόμενο να μετατοπιστεί ολόκληρη η αξιωματική αντιπολίτευση προς την άκρα Δεξιά;
Η ταλάντευση ανάμεσα στη στροφή προς τα δεξιά ή προς το Κέντρο ακολουθεί τη ΝΔ από την ίδρυσή της. Καινούριο στοιχείο είναι ότι, τις τελευταίες μέρες, ο αρχηγός της, παγιδευμένος σε λανθασμένους χειρισμούς γύρω από το Σκοπιανό, δίνει τον τόνο της αποφασιστικής στροφής προς τα δεξιά. Ενας ηγέτης που από την ώρα που εξελέγη πρόεδρος προσπαθεί να φιλοτεχνήσει ένα εκσυγχρονιστικό και κεντροδεξιό προφίλ για τη ΝΔ. Αυτό το στοιχείο μπορεί να αποτελέσει την απαρχή σοβαρών ανακατατάξεων στη ΝΔ, διότι η τόσο μεγάλη απόσταση της φυσιογνωμίας του αρχηγού από το κέντρο βάρους του κόμματος είναι μια μη ομαλή και μη λειτουργική συνθήκη.
Βλέπετε να αλλάζει κάτι στον χώρο της Κεντροαριστεράς;
Νομίζω ότι οι μέρες που διανύουμε θα διαμορφώσουν εντελώς νέα δεδομένα στην πολιτική ζωή του τόπου. Σε κάθε περίπτωση, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι προσηλωμένος στην επιδίωξη να εκφράσει μια νέα κοινωνική συμμαχία που αντιλαμβάνεται την ανάγκη της μεγάλης στροφής στην πορεία της χώρας.
Ο τρόπος που προσπάθησε η χώρα μας να επιβληθεί ως ηγεμονική οικονομική δύναμη στα Βαλκάνια τις δεκαετίες του 1990 και του 2000 ηττήθηκε. Θα έχει καλύτερη τύχη η «συνανάπτυξη στα Βαλκάνια» που ανέφερε ο πρωθυπουργός;
Τη δεκαετία του ’90 κυριάρχησαν ρητορικές και πρακτικές εθνικιστικής έμπνευσης που μας κόστισαν πολύ. Είχαμε πραγματική ευκαιρία να εδραιώσουμε μια σοβαρή οικονομική και πολιτική παρουσία στα Βαλκάνια. Χάσαμε την ευκαιρία, γιατί αγνοήσαμε το ιστορικό υπόβαθρο των σχέσεων στην περιοχή και θεωρήσαμε ότι η δική μας υπεροχή και η αδυναμία των υπολοίπων θα είναι μόνιμες.
Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να αλλάξει αυτή την κατάσταση και ήδη το επιχειρεί συστηματικά. Χωρίς τυμπανοκρουσίες, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τα πλεονεκτήματα της γεωγραφικής θέσης και της ιδιότητάς μας ως μόνης χώρας-μέλους όλων των ευρωπαϊκών και διεθνών θεσμών και οργανισμών και να εργαστούμε για τη συνολική ανάπτυξη των Βαλκανίων, στην προοπτική της πλήρους ενσωμάτωσης στην ΕΕ. Η επίλυση της διαφοράς μας με τη FYROM θα σφραγίσει θετικά αυτή την αναπροσαρμογή της ελληνικής στρατηγικής και θα ανεβάσει κατακόρυφα τον ρόλο μας στην περιοχή.
Αντίθετα, ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτή την ώρα θα ήταν μια αποδυνάμωση της διαπραγματευτικής θέσης της χώρας σε όλα τα διεθνή fora. Εάν φορτωθούμε εμείς την ευθύνη της μη επίλυσης του προβλήματος με τη FYROM, θα πριονίσουμε το κλαδί στο οποίο καθόμαστε. Στο εσωτερικό πιστεύω ότι η κυβέρνηση έχει τη δύναμη να το διαχειριστεί. Οπως πιστεύω και ότι ο ιστορικός -αποκαλούμενος- προοδευτικός χώρος θα σταθεί απέναντι στον δεξιό παροξυσμό επί του θέματος.
Πώς σχολιάζετε τη στάση του Γιάννη Μπουτάρη;
Τον κύριο Μπουτάρη τον εκτιμούσα πάντα. Εχω όμως εντυπωσιαστεί βαθιά από τον τρόπο που διαχειρίζεται το δημαρχιακό αξίωμα. Νομίζω ότι έχει κάτι μαγικό. Ακούει τη βουή της ιστορίας της πόλης και τη μεταφράζει σε όραμα για το παρόν και το μέλλον. Μακάρι να έχει τη δύναμη για μια ακόμα θητεία.
Από πού να αναμένουμε τις επόμενες μεγάλες επενδύσεις;
Η πορεία εξόδου από το πρόγραμμα διάσωσης και, ταυτόχρονα, η προοπτική περαιτέρω ρυθμίσεων για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, το μεταρρυθμιστικό έργο που έχει υλοποιηθεί και η πορεία των δεικτών της ελληνικής οικονομίας διαμορφώνουν πολύ θετικό κλίμα για επενδύσεις στην Ελλάδα. Ο τουρισμός, η ενέργεια, οι μεταφορές, η βιομηχανία, η υγεία, η αγροδιατροφική αλυσίδα είναι τομείς που προσελκύουν τεράστιο ενδιαφέρον. Για να αναφερθώ παραδειγματικά σε μια περιοχή της χώρας, θα μπορούσα να σημειώσω ότι αυτή τη στιγμή βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες για μεγάλες τουριστικές και βιομηχανικές επενδύσεις στη Βόρεια Ελλάδα και καταγράφεται στην ίδια περιοχή τεράστιο ενδιαφέρον για επενδύσεις στη βιομηχανική και ιατρική κάνναβη, που αναμένεται να κλιμακωθεί τους δύο επόμενους μήνες, αμέσως μόλις ολοκληρωθεί το θεσμικό πλαίσιο.
Υπάρχει και το θέμα των τριών παλιών ναυπηγείων της χώρας. Εχει προκύψει κάτι;
Σήμερα συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις για να ανθήσει στην Ελλάδα η ναυπηγοεπισκευή και -γιατί όχι;- η κατασκευή πλοίων. Τι πρέπει να κάνουμε γι’ αυτό;
Πρώτον, να λύσουμε το θέμα των υπερχρεωμένων μεγάλων ναυπηγείων της χώρας. Αυτό όμως δεν μπορεί να γίνει με ευχές. Απαιτεί αποφάσεις από την πλευρά του κράτους και των τραπεζών, που θα επιτρέψουν την εξυγίανση και την προσέλκυση σοβαρών επενδυτών. Απαιτείται νέα οπτική και προσέγγιση από την πλευρά και του κρατικού μηχανισμού και του στελεχιακού μηχανισμού των τραπεζών.
Δεύτερον, να υπάρξει μια νέα σχέση ανάμεσα στους κοινωνικούς εταίρους σε αυτή την παραγωγική διαδικασία. Η Ελλάδα πρέπει να γίνει ανταγωνιστική και μπορεί να γίνει εάν πλοιοκτήτες και εργαζόμενοι εργαστούν από κοινού γι’ αυτό. Η κυβέρνηση, λοιπόν, με τις πρωτοβουλίες της σε όλα τα επίπεδα μπορεί να γίνει ο καταλύτης για τη διαμόρφωση νέων λύσεων.
Αυτός είναι ο δρόμος της ανάπτυξης. Κι αυτός ο δρόμος δεν έχει καμία σχέση ούτε με τις χαριστικές συμβάσεις του παρελθόντος ούτε με την ανάδειξη του κόστους εργασίας στον μοναδικό παράγοντα ανταγωνιστικότητας. Αλλά και ούτε με την αγνόηση της ανάγκης ανταγωνιστικότητας.
Η απόφαση του τελευταίου Eurogroup συμπεριλαμβάνει ένα «ολιστικό σχέδιο» για τη μεταμνημονιακή περίοδο. Υπάρχουν οι τεχνοκρατικές δυνατότητες να συγκροτηθεί ή πρόκειται απλώς για νέο πλαίσιο εποπτείας από τους δανειστές;
Το θέμα δεν είναι τεχνοκρατικό, αλλά βαθύτατα πολιτικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ είναι η μόνη πολιτική δύναμη στη χώρα που μπορεί να βάλει τις βάσεις για μια νέα στρατηγική βιώσιμης και δίκαιης ανάπτυξης. Αρκεί να κάνει κρίσιμες πολιτικές επιλογές. Επιλογές που, με θολό προς το παρόν και βασανιστικό τρόπο, προκύπτουν από την πορεία των δυόμισι χρόνων.
Η Ελλάδα πρέπει να διαμορφώσει μια εξωστρεφή, ανταγωνιστική οικονομία, αξιοποιώντας τα συγκριτικά της πλεονεκτήματα. Οι εξαρτήσεις θα σπάσουν και η εποπτεία θα αποφευχθεί μόνο εάν μπορούμε να σταθούμε μόνοι μας στις διεθνείς αγορές και να χρηματοδοτούμε τις ανάγκες μας χωρίς ειδικά προγράμματα στήριξης. Και, βεβαίως, εάν μπορούμε να παρακολουθούμε τη δυναμική της Ευρωζώνης και να ανταποκρινόμαστε, επίσης χωρίς ειδικά προγράμματα, στις απαιτήσεις της. Για να επιτευχθούν αυτά χρειάζεται στην Ελλάδα μια πραγματική επανάσταση. Μια ανατροπή δομών και αντιλήψεων δεκαετιών.
Βλέπουμε να καθυστερεί η επαναφορά της χώρας σε υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης. Μήπως τελικά δεν ισχύει η θεωρία του συμπιεσμένου ελατηρίου;
Πιστεύω ότι οι προϋποθέσεις για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης έχουν συσσωρευτεί. Κι αυτή είναι η επιτυχία μέχρι στιγμής της κυβέρνησης. Προσωπικά δεν πιστεύω στη λογική του ελατηρίου. Αυτή τη θεωρία προβάλλουν όσοι θέλουν να πουν ότι, τάχα, η ανάπτυξη θα έρθει ούτως ή άλλως και δεν θα είναι αποτέλεσμα των κυβερνητικών επιλογών. Λάθος. Η ανάπτυξη μπορεί και να μην έρθει ποτέ, εάν δεν κάνουμε τις μεγάλες ανατροπές που απαιτούνται και εάν αφομοιωθούμε στην κουλτούρα που διαμόρφωσαν ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, που έχει διαποτίσει το κράτος και μεγάλα τμήματα της κοινωνίας.
Φοβάστε μήπως η επιτακτική ανάγκη για προσέλκυση επενδύσεων μας οδηγήσει και σε μεγάλες ζημιές; Για παράδειγμα, είναι συμβατές οι ανεμογεννήτριες με περιοχές όπως οι Κυκλάδες και η Μάνη ή οι υδρογονάνθρακες με το Ζαγόρι;
Η Ελλάδα έχει όλες τις προϋποθέσεις να γίνει ενεργειακός κόμβος και να πρωταγωνιστήσει στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Πρέπει, λοιπόν, να αποφασίσουμε τι θέλουμε. Για εμένα είναι αδιανόητο το γεγονός ότι η ΔΕΗ δεν πρωταγωνιστεί στις ΑΠΕ, ότι δεν παράγονται στην Ελλάδα ηλιακά πάνελ και ανεμογεννήτριες. Οτι στα νησιά καίμε μαζούτ για παραγωγή ενέργειας, κι ενώ δεν μιλάει κανείς για αυτό, γίνονται κινητοποιήσεις κατά των ανεμογεννητριών. Σε έναν τόπο που επί αιώνες έλυνε τα ενεργειακά προβλήματα με τη δύναμη του αέρα.
Μιλάμε, λοιπόν, για τον τουρισμό και φοβόμαστε μήπως σταματήσει να «φυσάει» τουρίστες. Στο Αιγαίο, την «καρδιά» του ελληνικού τουρισμού, επί δεκαετίες δεν λύνονταν τα θέματα διαχείρισης απορριμμάτων και τα θέματα ύδρευσης. Αντί να ασχολούμαστε με αυτά, ανησυχούμε για τις ανεμογεννήτριες και φοβόμαστε ότι θα διώξουν τουρίστες, ενώ στις χώρες τους όλοι συμφωνούν και προσπαθούν να αυξήσουν τα ποσοστά ενέργειας από ΑΠΕ, περιορίζοντας τη χρήση του άνθρακα.
Πίσω από αυτά κρύβονται συμφέροντα που δεν θέλουν να αλλάξει το παρόν καθεστώς και μια εντελώς λανθασμένη αντίληψη για τον τουρισμό, που δεν κατανοεί ότι η συνολική ισορροπία και ποιότητα των στοιχειών που συνθέτουν την εικόνα μιας χώρας είναι αυτό που μακροπρόθεσμα ενισχύει τον τουρισμό.
Δεδομένης της τεράστιας συμβολικής και πολιτικής σημασίας που έχει αποκτήσει το Ελληνικό, οι δανειστές θέλουν να έχουν κατατεθεί τα 900 εκ πριν τελειώσει το πρόγραμμα τον Αύγουστο. Ωστόσο, εκκρεμεί ακόμη πολλή γραφειοκρατία, όπως διάφορες μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Θα κερδίσει αυτόν αγώνα δρόμου η κυβέρνηση;
Η έκδοση του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος, η εκκένωση του χώρου και η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για το καζίνο είναι οι προϋποθέσεις για τη μεταβίβαση των μετοχών και την καταβολή της πρώτης δόσης. Η εικόνα που έχω σήμερα είναι ότι η έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος και η έκδοση των ΚΥΑ που το συνοδεύουν για να μπορεί να εκκινήσει η διαδικασία έκδοσης των οικοδομικών αδειών θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι τον Ιούνιο. Η εκκένωση του χώρου, επίσης, μέχρι το καλοκαίρι θα βρίσκεται σε σημείο που θα μπορεί άνετα να ξεκινήσει η υλοποίηση του έργου. Ο διαγωνισμός για το καζίνο, εάν δεν έχει ολοκληρωθεί, θα βρίσκεται στην τελική φάση. Είμαι αισιόδοξος ότι όλα θα εξελιχθούν ομαλά και το φθινόπωρο το έργο θα εκκινήσει.
Ξεπεράστηκαν οι αντιδράσεις που υπήρχαν αναφορικά με την πώληση του ΟΛΘ;
Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα σημείο στρατηγικής σημασίας για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων και της Κεντρικής Ευρώπης. Είναι κατανοητό το ενδιαφέρον όλων όσοι καθ’ οιονδήποτε τρόπο εμπλέκονται στην περιοχή. Στο πλαίσιο μιας ελεύθερης οικονομίας όμως η ιδιωτικοποίηση δεν μπορεί παρά να είναι προϊόν ανοιχτών διαγωνιστικών διαδικασιών στη βάση διεθνών κανόνων. Κι αυτό ακριβώς έγινε. Μετά την έγκριση από την Επιτροπή Ανταγωνισμού, μπαίνουμε στην τελική φάση της διαδικασίας, με την επικείμενη κύρωση της σχετικής σύμβασης από τη Βουλή. Πρόκειται για σημαντική εξέλιξη και θέλω να υπογραμμίσω ότι η παρουσία ενός κολοσσού των παγκόσμιων μεταφορών στο επενδυτικό σχήμα θα προσδώσει στη Θεσσαλονίκη τεράστια δυναμική.
Στη λίστα των προαπαιτούμενων για την τέταρτη αξιολόγηση περιλαμβάνονται δημόσιες επιχειρήσεις. Πώς απαντάτε στην κριτική για ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας; Τα έλεγε και ο ΣΥΡΙΖΑ, άλλωστε, ως αντιπολίτευση…
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα καθορίζει και την πολιτική προσέγγιση όλων των θεμάτων. Θα σας δώσω, λοιπόν, με σαφήνεια τη δική μου απάντηση. Ο ΣΥΡΙΖΑ έκανε το 2015 μια ιστορικής σημασίας -για κόμμα της Αριστεράς- επιλογή. Σε δύο απανωτές εκλογικές διαδικασίες, διεκδίκησε και πήρε την εντολή από τον ελληνικό λαό να διαχειριστεί, σε αντιπαράθεση με τα παραδοσιακά κόμματα εξουσίας, τη μεγαλύτερη οικονομική κρίση που γνώρισε η χώρα, διατηρώντας τη εντός Ευρωζώνης.
Αυτή η επιλογή έφερε τον ΣΥΡΙΖΑ μπροστά στην ανάγκη να συνδυάσει όλα όσα έπρεπε και πρέπει μέχρι τέλους να κάνει, υλοποιώντας τη συμφωνία με τους δανειστές, με τη δική του στρατηγική. Να ανοίξει, δηλαδή, έναν νέο δρόμο για την Αριστερά στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Ισως αυτό ακούγεται υπερβολικό, αλλά πιστεύω ότι αυτή είναι πραγματικά η θέση στην οποία βρισκόμαστε. Και χωρίς να το έχουμε συνειδητοποιήσει πλήρως, αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε δυόμισι χρόνια τώρα και τα αποτελέσματα είναι απροσδόκητα θετικά.
Πρέπει να εντάξουμε, λοιπόν, επιλογές που μας επιβάλλονται από το πρόγραμμα σε μια δική μας στρατηγική, να τους προσδώσουμε διαφορετικό χαρακτήρα, να τις συνδυάσουμε με δικές μας πρωτοβουλίες και, προοδευτικά, να στρέφουμε το μείγμα σε μια εντελώς καινούρια κατεύθυνση. Για παράδειγμα, την ιδιωτικοποίηση των δύο μεγάλων λιμανιών της χώρας την αντιμετωπίζαμε με δέος. Η ένταξη όμως αυτής της υποχρεωτικής διαδικασίας σε μια συνολική στρατηγική αναβάθμισης του γεωπολιτικού ρόλου της χώρας δίνει ήδη θεαματικά αποτελέσματα και φέρνει σε αμηχανία όσους μας πίεσαν προς αυτή την κατεύθυνση.
Να ανοίξουμε, λοιπόν, περπατώντας έναν καινούριο δρόμο. Αυτή πρέπει να είναι η απάντησή μας.
Comments are closed.